Mannen met veel testosteron hebben meer kans om vader te worden, maar zodra ze een baby hebben daalt het testosterongehalte flink. Zo zou een man zich beter op het gezin kunnen richten.
Testosteron (T) wordt beschouwd als ‘hét mannelijke hormoon’. Het draagt bij aan eigenschappen die de man zouden kunnen helpen bij de voortplanting, zoals spieren, libido, agressiviteit en versiergedrag. De effecten van testosteron zijn uitgebreid onderzocht: mannen met meer T hebben vaker huwelijksproblemen en scheiden vaker, mannen met meer T voelen zich minder genoodzaakt om te reageren als een kind huilt, enzovoorts. Nu is ook onderzocht hoe de concentratie van dit hormoon verandert als een man aan kinderen begint.
De mens is een van de weinige zoogdieren waarbij zowel moeders als vaders voor de nakomelingen zorgen. Het was al bekend dat bij mannetjes van sommige diersoorten die voor hun jongen zorgen T hoog is in de paartijd maar omlaaggaat als ze voor het nageslacht zorgen. Bij mensen was al aangetoond dat mannen met partners een lagere T hebben dan vrijgezelle mannen, en dat het hormoon omlaag gaat bij mannen die vader worden. Tot nu toe was alleen nog niet duidelijk welke kant dit verband op ging: hebben mannen met minder T meer kans hadden om vader te worden of onderdrukt het vaderschap T? Nu is aangetoond dat dit laatste het geval is.
Het onderzoek, dat in de Filippijnen is uitgevoerd, is gepubliceerd in PNAS. Om de concentratie testosteron te meten zijn ’s ochtends en ’s avonds speekselmonsters afgenomen bij de 624 deelnemers (21-22 jaar). Dit is zo’n 4.5 jaar later, rond hun 26e, herhaald. Mannen met een hogere T bij de beginmeting bleken meer kans te hebben om vader te worden. Bij de groep die in de tussentijd een vrouw en kind(eren) had gekregen was ook de grootste verlaging in T te zien. Ook kwam uit de cijfers dat mannen die het meest betrokken zijn bij de zorg voor de kinderen lagere T hadden vergeleken met vader die niet voor de kinderen zorgden. Bovendien was een uitzonderlijk grote, maar tijdelijke, verlaging van T te zien bij mannen die hun pasgeboren baby voor het eerst naar huis brachten.
De onderzoekers concluderen hieruit dat mannen biologisch klaargestoomd worden op het vaderschap. Door een lager testosterongehalte zouden de mannen meer georiënteerd raken op het gezin. De onderzoekers menen dat de resultaten ook inzicht kunnen bieden in de reden dat vrijgezelle mannen vaak een slechtere gezondheid hebben dan getrouwde mannen en vaders. Hoge T geeft meer risico op prostaatkanker en verhoogd cholesterol. Ook wordt hoge T vaak gekoppeld aan ‘risicovol gedrag’ dat de gezondheid zou kunnen beïnvloeden, zoals drugs- en alcoholgebruik en promiscuïteit.
Links:
- Samenvatting op www.wetenschap24.nl (september 2011)
- Samenvatting op ScienceDaily (september 2011)
- Artikel "Longitudinal evidence that fatherhood decreases testosterone in human males" in PNAS (juli 2011)
